GELENEKSEL SANATLAR DERNEĞİ

UNESCO - ICH TOPLANTISI RAPORU

Haziran 2018

 

Özet

Bu rapor, Geleneksel Sanatlar Derneği'nin UNESCO tarafından akredite edilmesi vesilesiyle, dernek yönetiminin, 4-6 Haziran 2018 tarihlerinde UNESCO'nun Fransa'nın başkenti Paris'teki genel merkezinde düzenlenen "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine Taraf Devletlerin 7. Genel Kurulu"na (7th General Assembly of the States Parties to the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage) katılımını ve bu süreçte yürüttüğü faaliyetleri içermektedir.

 

Genel Bilgi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) 17 Ekim 2003 tarihinde Paris’te düzenlenen 32. Genel Konferansı’nda, "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi"ni kabul etmiştir. Türkiye 19 Ocak 2006 tarihli ve 5448 sayılı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile bu sürece dahil olmuş; 27 Mart 2006 tarihinde ise resmen taraf olmuştur. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, 4848 Sayılı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunu'nun 13. maddesine göre Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü icracı birim olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

 

Geleneksel Sanatlar Derneği'nin Akreditasyon Süreci

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisi ve desteği ile 2016 yılında Geleneksel Sanatlar Derneği'nin "Komiteye Danışmanlık Hizmeti Vermek Üzere Sivil Toplum Kuruluşları Akreditasyonu" (Non-Governmental Organization to be Accredited to Provide Advisory Services to the Committee) süreci başlamıştır.

 

Öncelikle derneğin üye listeleri güncellenerek veri tabanı oluşturulmuştur. Ardından şimdiye kadar yürütülen tüm faaliyetlerin (proje, yayın, yarışma, sergi, vb.) dökümü yapılarak, UNESCO-ICH'nin formatına uyarlanmıştır. Taslak başvuru formu Bakanlık yetkilileri ve uzmanları ile Ankara'da yapılan toplantılarda son haline getirilmiş ve Nisan 2017'de UNESCO'ya resmi başvuru yapılmıştır.

 

UNESCO'nun 2017 sonundaki yıllık olağan genel kurulunda Derneğimizin başvurusu teknik ve içerik incelemesinden geçmiş ve bir sonraki UNESCO-ICH toplantısında akreditasyonu onaylanacak STK'lar arasında yer alacağı ilan edilmiştir. Derneğimize yapılan davet üzerine, Dernek Başkanı ve Dernek Genel Sekreteri düzeyinde 7. Genel Kurul'a katılım sağlanmıştır.

 

UNESCO-ICH 7. Genel Kurulu

4-6 Haziran 2018 tarihleri arasında Paris'te düzenlenen 7. Genel Kurul'da, komitenin bir önceki toplantılarda alınan kararları gündeme getirilip onaylanmaktadır. Genel Kurul üç gün boyunca sürerken, somut olmayan kültürel mirasın korunmasına yönelik çalışan sivil toplum kuruluşları ile ilgili pek çok paralel etkinlik de düzenlenmektedir.

 

Dernek temsilcileri söz konusu paralel etkinliklerden 4 Haziran'daki "Tell Your #LivingHeritage Story" (#YaşayanMiras Hikayeni Anlat) toplantısına katılarak; Mali, Kolombiya ve Uganda'nın yaşayan mirası olan müzik, tıp ve eğitim alanlarındaki projelerini dinleyip, bilgi edinmişlerdir. Ayrıca bu etkinliğin bir uzantısı olan fuaye alanındaki Youth Forum (Gençlik Forumu) video yerleştirmeleri de izlenmiştir.

 

5 Haziran 2018'deki "Safeguarding Intangible Cultural Heritage for Quality and Relevance in Education" (Eğitimde Kalite ve Uygunluk için Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması) etkinliğinde, eğitim programlarına somut olmayan kültürel mirasın yerleştirilmesi konusu tartışılmıştır. Endonezya, Senegal ve UNESCO temsilcisinin yanı sıra, UNESCO Türkiye Milli Komitesi Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz da Türkiye adına panelde konuşmacı olarak yer almıştır. Panel sonrası Prof. Oğuz ve Milli Komite Üyesi Doç. Dr. Evrim Ölçer Özünel ile temaslarda bulunulmuştur. Dernek olarak UNESCO Türkiye Milli Komitesi ile yakın zamanda Ankara'da bir  toplantı yapılacaktır.

 

"Intangible Cultural Heritage in National Laws" (Ulusal Yasalarda Somut Olmayan Kültürel Miras) başlıklı etkinlik ise 6 Haziran 2018'de düzenlenmiştir. Toplantıda "OSMOSE" adlı Fransa-Litvanya ortak projesi ve proje çıktısı olan hukuk alanındaki doktora tezi tanıtılmıştır. Somut olmayan kültürel mirasa hukuksal açıdan ve ulusal yasalar bağlamında yaklaşan projenin aşamaları hakkında proje paydaşları bilgi vermişlerdir.

 

Dernek temsilcileri ayrıca fuaye alanındaki STK standlarını gezerek, çeşitli temaslarda ve karşılıklı fikir alışverişlerinde bulunmuşlardır. (Polonya, Azerbaycan, Güney Kore, Senegal, İskoçya, vb.)

 

GSD ve UNESCO-ICH Akreditasyonu Sonrası Süreç

6 Haziran 2018 tarihli son oturumda akreditasyonu onaylanan Derneğimizin bundan sonra atacağı adımlar şu başlıklar altında özetlenebilir:

 

- UNESCO-ICH Komite Başkanlığı'na resmi bir yazı yazılacak ve Derneğimizin geleneksel sanatlar ve zanaatlar alanında danışmanlık vermeye hazır olduğu bildirilecek.

 

- UNESCO Türk Milli Komitesi ile Ankara'da bir toplantı yapılacak ve ne şekilde destek olabileceğimiz üzerinde fikir alışverişinde bulunulacak.

 

- Somut olmayan kültürel miras alanında çalışan akredite STK'ları Türkiye'de bir araya getirecek uluslararası bir etkinliğin organizasyonu planlanacak.

 

- Akreditasyonun bir şartı olarak STK'ların dört yılda bir UNESCO-ICH komitesine bir rapor sunması gerekmektedir. 2022 yılında sunulacak rapor Dernek gündemine alınacak.

 

Av. Ahmet Akcan - Dr. Aslıhan Erkmen

Geleneksel Sanatlar Derneği