GELENEKSEL SANATLAR DERNEĞİ

DESIGNMONAT – GRAZ ETKİNLİĞİ RAPORU

Mayıs 2019

Dr. Aslıhan Erkmen - Dr. Şehnaz Biçer

Geleneksel Sanatlar Derneği, Avusturya’da Düzenlenen Designmonat Tasarım Festivaline Katıldı

İstanbul Design Bureau’nun davetiyle 15-19 Mayıs 2019 tarihleri arasında Avusturya’nın Graz kentinde düzenlenen “Designmonat” tasarım festivali kapsamındaki etkinliklere katılan Geleneksel Sanatlar Derneği’nin yönetim kurulu üyeleri Design Talks panellerinde Türkiye’deki geleneksel sanatlar ve güncel durumları ile ilgili konuşmalar yaptı.

2009 yılından bu yana UNESCO Tasarım Şehirleri Ağı’nda yer alan Graz, her sene Designmonat etkinliğini düzenlemekte ve tasarımı halkla buluşturmaktadır. İstanbul 2017 yılında UNESCO Tasarım Şehri seçilmiştir ve diğer tasarım şehirleri ile arasındaki ilişkileri güçlendirmek için iletişim faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu bağlamda İstanbul ile Graz arasındaki iş birliği Designmonat’a etkin bir katılım ile sağlanmıştır. Tasarımın endüstri ürünleri, mimarlık, moda, geleneksel sanatlar, plastik sanatlar vb. alanlarında yüksek bir kapasitesi olan İstanbul, geçmişten günümüze uzanan çok kültürlü yapısı ile geniş bir tasarım bilgisine de sahiptir. Designmonat’ta, Graz’ın içinden geçen Mur Nehri üzerindeki yapay ada “Murinsel”de üç gün süreyle paneller, workshoplar, konuşmalar yapılarak tasarım ve İstanbul ile ilgili güncel konular Grazlılar’a aktarıldı.

16 Mayıs 2019 - Paneller

Murinsel’de, Designmonat’ın organizasyonu ile yaratıcı endüstrilerin ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, ürün tasarımcıları, mimarlar, sanatçılar ve üniversite öğrencilerinin katıldığı paneller “All Aspects of Design in Istanbul” başlıklı oturum ile başladı. Panelde Türkiye Endüstri Ürünleri Tasarımcıları Birliği Başkanı Sertaç Ersayın tasarımcılar ile sektör ilişkileri üzerine bilgi aktarımında bulundu. İstanbul Tasarım Bienali Direktörü Deniz Ova bienal tarihçesini anlatarak, İstanbul’da tasarımın bileşenlerinden bahsetti. Türk Tasarım Vakfı yönetim kurulu üyesi Mehmet Kalyoncu Yeni İstanbul Havalimanı yapım ve taşınma süreçlerini tasarımcı gözüyle aktardı. Geleneksel Sanatlar Derneği Genel Sekreteri Dr. Aslıhan Erkmen panelin son konuşmacısı olarak Türkiye’de geleneksel sanatların evrimini Osmanlı örnekleri üzerinden kısaca anlattı. Ardından günümüzdeki durumu derneğin “Türkiye’nin Ustaları” projesi üzerinden, sayısal verilerle sundu. Konuşmanın sonunda köklü bir sanatsal geçmişin günümüzdeki yansımalarını hem geleneksel üslupta hem de çağdaş sanat alanında çalışan sanatçıların eserleri üzerinden görsel olarak gösterdi.

İkinci oturumunda mimar ve tasarımcı bir çift olan Sevince Bayrak Göktaş ile Oral Göktaş’ın kurucu olduğu “SO?” firmasının İstanbul, Londra ve Roma’da gerçekleştirdiği tasarım odaklı projeler, kendileri tarafından tanıtıldı.

“Learning, Teaching, Sharing İstanbul” başlıklı günün son oturumunda Endüstriyel Tasarımcı Can Yalman, Türkiye’de çalıştığı firmalar için tasarladığı marka, ürün, ambalaj vb. örneklerini sundu. Moda tasarımcısı Arzu Kaprol, sadece defile değil, özgün birer tasarım etkinliği olarak kurguladığı “Fashion Show”ları tanıttı. (VR -Virtual Reality- tekniğini kullandığı son gösterisi de Graz’da Designmonat süresince açık kalacak “İstanbul Design Collection” sergisinde izlenebiliyordu.) Oturumun ve günün son konuşmacısı Geleneksel Sanatlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Şehnaz Biçer, geleneksel sanatların geçmişi ve geleceğinden bir sanatçı gözüyle bahsetti; “gerçek” bir tasarımcı olmak için geleneği ve ustaları çok iyi tanımak, analiz etmek gerektiğini söyledi. Biçer konuşmasında, sanatçının esas kaygısının teknikten ziyade kendi özgün görsel dilini ve üslubunu bulması olduğunu vurguladı.

18 Mayıs 2019 – Workshoplar

Designmonat kapsamında İstanbul’u bir tasarım şehri olarak tanıtmak amacıyla hem workshoplar, hem de sergiler düzenlenmiştir. Murinsel’deki workshoplarda Serap Ekizler Sönmez “Geometrik Örüntüler”, Fatma Çiğdem Ertem “Ebru”, Mehtap Arda “Takı Tasarımı”, Rukiye Çalışkan “Ahşap Yakma” workshoplarını yönetmiş ve her yaştan pek çok insan el sanatları çalışmalarına katılmıştır.

Ayrıca Graz’da festival boyunca “İstanbul Design Collection” adlı bir sergi ve UNESCO Tasarım Şehirleri Ağı üyesi İstanbul, Puebla, Mexico City, Detroit, Saint-Etienne ve Graz’dan işlerin sergilendiği “World Wide Things” sergisi ziyaretçilerin beğenisine sunulmuştur.

Etkinlik boyunca gerek anılan konuşmacılar, gerek İstanbul’un Graz etkinliğinin mimarları olan Danışma Kurulu, gerekse de Graz’daki STK yöneticileri ile çeşitli vesilelerle bir araya gelinmiş ve gelecekte birlikte planlanabilecek etkinlikler ile ilgili görüş alışverişinde bulunulmuştur